شیر دروازه‌ای یا شیر کشویی
:گونه‌ای از شیر صنعتی است که در آن از یک دریچه دایره‌ای یا مستطیلی برای باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می‌شود و گاهی اوقات به آن Slide Valve نیز گفته می‌شود.
در این شیر عضو مسدود کننده جریان به‌صورت عمود بر جریان حرکت می‌نماید ، ساختمان ساده آن، دارای بدنه، یک صفحه گوه ای شکل یا صفحه سوراخدار، کلاهک آببندی، دو حلقه آببندی ، ساقه و یوک می‌باشد.
ساختار کلی و عملکرد
این نوع شیر در دسته‌بندی شیرآلات قطع و وصل جریان (on- off) قرار داشته و در حالت نیم باز دچار آسیب خواهند شد. عضو مسدود کننده جریان (گوه ای یا تخت)، که بوسیله ساقه شیر حرکت خطی عمود بر جریان خواهد داشت وظیفه باز و بسته کردن شیر را بر عهده دارد. دو سیترینگ در بدنه قرار داده شده‌است که در اثر تماس آن باسطوح آببندی عضو مسدود کننده جریان مسیر مسدود می‌گردد. آببندی در این شیرها به صورت تماس فلز به فلز(Metal to Metal / Metal Seated) می‌باشد.
مشخصات شیر دروازه ای استاندارد
- تعمیر و نگهداری آسان و تعمیر نشیمنگاه درمحل نصب
- کشوی نشیمن گاه شیر خیلی سریع و آسان قابل تعویض است.
- یاتاقان های تعبیه شده باعث سهولت امر باز کردن و بستن شیر دروازه ای می شود.
- با تعویض مرتب آببندها، محور می تواند برای عبور سیال با حرارت تا حدود ۱۷۵ درجه سانتی گراد مورد استفاده قرار گیرد.
- کشو و نشیمنگاه شیر دروازه ای را می توان به راحتی روغن کاری کرد.
- به وسیله گریس کاری و روغن کاری از دریچه مخصوص، کشو و نشیمن گاه شیر کشویی می توانند در مقابل فشار بدنه مقاوم باشند.
- به وسیله پین محور می توان از عیوب حاصل از گشتاور ناگهانی بر چرخ دستی جلوگیری نمود.
انواع شیر دروازه ای
کست استیل Cast Steel
کست استیل رایج ترین نوع شیر دروازه ای بوده که با API 600 (کربن و آلیاژ استیل) و API 603 (استیل ضد زنگ و درجه بالاتر) پوشانده می شود. این نوع شیر در اندازه های بالاتر از 2 اینچ (5 سانتیمتر) و حداکثر 80 اینچ (200 سانتیمتر) موجود است.
فورج استیل Forged Steel
شیر فورج استیل گیت ولو به طور کلی برای لوله کشی های مجرای کوچک (کمتر از 5 سانتیمتر) استفاده می شود. مشخصات پوششی آن عبارتست از: API 602 و BS 5352
API 6Dبرای خط لوله ها
این شیر دروازه ای برای خطوط لوله ها بوده و در دو طرح اصلی، اسلب Slab و Expanding وجود دارد.
بست فشار Pressure seal
شیر بست فشار گیت ولو برای کاربردهای فشار قوی بوده و متداول ترین آنها گوۀ انعطاف پذیر و شیر موازی یا کشویی است. آنها معمولاً با بدنه های کست یا فورج، در ابعاد 2 تا 24 اینچ (5 تا 60 سانتیمتر) و درجه فشار از 600 # به 4500 # در دسترس بوده و با جوش سوکت یا جوش لب به لب، برای اطمینان از اتصالات محکم فلنج، پایان بندی می شوند.